De koffers en de grenzen

Migratie. Het woord roept meteen beelden op: boten op de Middellandse Zee, mensen met koffers op een station, politici die met verhitte gezichten roepen dat het zo niet verder kan. Maar achter dat woord gaan miljoenen individuele verhalen schuil.

De buurvrouw die dertig jaar geleden uit Turkije kwam, en nu de beste appelbakker van de straat is. De Syrische jongen die op de middelbare school in drie jaar tijd vloeiend Nederlands leerde, maar nog steeds “vluchteling” genoemd wordt. Of de Poolse bouwvakker die hier huizen optrekt, terwijl hij thuis in Krakau een gezin probeert te onderhouden.

We spreken vaak over “de migrant” alsof het een categorie is, een abstract fenomeen dat je kunt tellen en reguleren. Maar migratie is in de eerste plaats een menselijk gegeven. Sinds mensen bestaan, zijn we onderweg. Op zoek naar veiligheid, werk, liefde, kansen.

Misschien is dat de ongemakkelijke waarheid: we migreren allemaal. De een van dorp naar stad, de ander van continent naar continent. Het verschil is dat sommige koffers zwaarder wegen, sommige grenzen strenger gesloten zijn.

En zolang we die koffers alleen zien als last – in plaats van als verhalen, vaardigheden, hoop – zullen we de discussie over migratie blijven verliezen aan angst en wantrouwen.